Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2011

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ, ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΔΙΨΑ



Άκουσα για τον Κυριάκο Φραγκούλη για πρώτη φορά μέσα από τη στήλη του Σιαπέρα, με τον οποίο είχε διαρκή επικοινωνία. Το καλλιτεχνικό σκάκι για μένα ήταν τότε ό,τι είναι το μυθικό σκάκι σήμερα: εξωτικό. Αργότερα, μαθητής Λυκείου (διέμενα στη γενέτειρά του, το Νυδρί), ξανάκουσα κάποια διφορούμενα σχόλια από τους ντόπιους, που εντάθηκαν όταν αποκαλύφθηκε πως ανήκα κι εγώ σε εκείνο το αλλόκοτο σινάφι των σκακιστών.


«Πρέπει να γνωρίσεις τον Κυριάκο. Αυτός όλη τη μέρα σκάκι παίζει!» μου έλεγαν. Στο τέλος μου τον γνώρισαν. Αλλά σκάκι δεν παίξαμε. Για καλή μου τύχη τον συνέδεε παλαιόθεν φιλία με τον πατέρα μου κι έτσι αποδέχτηκε την παρέα μου, πράγμα όχι εύκολο για τον μονήρη χαρακτήρα του. Όμως δεν τον έβλεπα παρά τις μέρες που έπαιζε μπάσκετ ο Άρης του Γκάλη.

Τα λόγια μας λιγοστά, τον σεβόμουν και –δεν το κρύβω- τον κοιτούσα με περιέργεια. Δεν είχα έως τότε την ευκαιρία να παίξω σοβαρό σκάκι και η εικόνα που είχα για τους σκακιστές ήταν η εντελώς συμβατική, αυτή των γραβατωμένων Κάρποβ και Κασπάροβ. Ο Κυριάκος όμως ήταν ολωσδιόλου αντισυμβατικός. Δεν ήταν τόσο ηλικιωμένος, μα τα ξενύχτια, το κάπνισμα και η εργένικη ζωή είχαν σαφή επίδραση στο παρουσιαστικό του. Φορούσε απλά ρούχα, καθαρά, μα σπάνια σιδερωμένα. Τα γένια του ήταν κίτρινα στις άκρες από τις αλλεπάλληλες στρώσεις νικοτίνης και τα ακροδάχτυλά του ακολουθούσαν το παράδειγμά τους, από την ίδια ακριβώς αιτία. Η φωνή του έβγαινε θαρρείς με κόπο, ένρινη, βραχνή, σχεδόν σπηλαιώδης και, μολονότι μιλούσε αργά, μερικές φορές μου ήταν δύσκολο να παρακολουθήσω τι έλεγε. Όμως ήταν πάντα ευγενικός και με μια συμβουλή έτοιμη για κάθε περίσταση. Τα μικρά του μάτια, αείφωτα, έλαμπαν παράξενα στο ατάραχο πρόσωπο του. Αυτό που εκλάμβανα ως τάση διδακτισμού προς εμένα, άργησα πολύ να καταλάβω ότι ήταν ένα είδος στοργής. Σκάκι όμως δεν παίξαμε.

Η αρχική λαχτάρα μου να συναντήσω για πρώτη φορά έναν αξιόμαχο αντίπαλο (η επαρχία δε μου είχε δώσει αυτή την ευκαιρία άλλοτε), ξεφούσκωσε γρήγορα. Ο Κυριάκος αρνούνταν πεισματικά να παίξει σκάκι μαζί μου. Αυτό που έκανε διαρκώς ήταν να βγάζει από την τσέπη ένα φθαρμένο ή μισοσκισμένο απόκομμα εφημερίδας (μερικές φορές και περισσότερα) και να προσπαθεί να με κάνει να λύσω το πρόβλημα που αναπαριστούσε. Κάποιες φορές τα κουτσοκατάφερνα, μα τις περισσότερες έπεφτα σε δοκιμές ή χανόμουν στους λαβυρίνθους των διαπλεκόμενων κομματιών. Ήταν σπαρμένο αγκάθια το βάπτισμα πυρός μου στο καλλιτεχνικό σκάκι, μα ο «δάσκαλός» μου δεν το έβαζε κάτω.

Φυσικά, δεν ήταν εύκολο να κρύψω τη δυσφορία μου, ιδιαίτερα από έναν τόσο οξύνοο άνθρωπο όπως ήταν εκείνος. Ο ίδιος ήταν εξαιρετικός λύτης, το διαπίστωσα ιδίοις όμμασι, κι αυτό, για κάποιο λόγο, με πείσμωνε. Οι σχέσεις μας όμως με τον καιρό ζεστάθηκαν περισσότερο και η οικειότητα δεν άργησε να έρθει. Μαζί με αυτή επέστρεψαν και οι οχλήσεις μου για μια «κανονική» παρτίδα. Ήμουν τόσο άμυαλος! Μου έδινε μαργαριτάρια και τα πετούσα στους χοίρους.

Όταν κατάλαβε ότι δύσκολα θα τιθάσευε τη ζέση μου για μάχη, άρχισε να με μυεί στον μαγικό κόσμο της σπουδής. Αυτό άλλαξε πολύ τα πράγματα. Με έμαθε να βλέπω τα φινάλε, την τακτική, το σκάκι γενικότερα με άλλο μάτι. Άρχισα να περνάω πολλές ώρες σκυμμένος πάνω από τα διαγράμματα, όπως κι αυτός. Η σπουδές ήταν, όπως και να το κάνουμε, ένα στοίχημα για τη σκακιστική μου αξία. Βελτιώθηκα χωρίς καν να το καταλάβω. Και το κυριότερο, άρχισα να βλέπω πίσω από τις κινήσεις, την κατασκευή, την ιδέα του συνθέτη, την ομορφιά της σύλληψης. Ο Κυριάκος τόσον καιρό μου έδειχνε την ομορφιά!

Τότε ήταν που άρχισα να λύνω και τα δυάρια και τριάρια, με τα οποία αφειδώς με τροφοδοτούσε. Άρχισα έτσι να αποκτώ τεχνική. Έλυνα μάλιστα και μόνος μου, όσα μπορούσα να βρω στον τύπο της εποχής. Κάποια μέρα μου έδωσε μια σχετικά εύκολη, αλλά ενδιαφέρουσα σπουδή, τούτη δω:



Ισοπαλία

Προσπαθήστε να τη λύσετε. Τότε, θυμάμαι, τα είχα καταφέρει. Στο τέλος μου φανέρωσε, με έκδηλη ικανοποίηση, ότι ο ίδιος ήταν ο συνθέτης. Εντυπωσιάστηκα. Μου έδωσε κι άλλες δικές του σπουδές, κάποιες αδημοσίευτες, μερικές υπό κατασκευή. Μου είχε αποκαλυφθεί ένα άλλο πρόσωπο του Κυριάκου, απ’ αυτό του μονομανή λύτη. Διαπίστωνα ότι γνώριζα ελάχιστα πράγματα για τον άνθρωπο που έστεκε με τις ώρες πάνω από ένα τσαλακωμένο κομμάτι χαρτί κινώντας το σώμα του αενάως μπρος και πίσω, μπρος και πίσω. Έτσι άρχισα να ρωτάω ξεθαρρεμένος όλο και περισσότερα σε σημείο να γίνομαι αγενής και φορτικός. Ήταν όμως τέτοια η περιέργειά μου που στο τέλος άλωσε τη συστολή του. Ναι, τη συστολή του, απέναντι στο αμούστακο που ήμουν τότε. Γιατί ο Κυριάκος ο Φραγκούλης υπήρξε ένας σημαντικός σκακιστικός συνθέτης, από τους ελάχιστους που είχαμε στην Ελλάδα. Διατηρούσε αλληλογραφία με τα μεγαλύτερα σκακιστικά περιοδικά και ήταν συνδρομητής σε καμιά δεκαριά απ’ αυτά, όλων των γλωσσών.


Όταν κάποια μέρα γρίπιασε και, με τη μεσολάβηση του πατέρα μου, μου επέτρεψε να τον επισκεφτώ για πρώτη φορά στο σπίτι του, είδα ατελείωτες στοίβες περιοδικών, έναν πραγματικό θησαυρό που κειτόταν στο πάτωμα, στα παλιά έπιπλα, σε σκονισμένα ράφια, σε μπαούλα, ακόμα και στην κουζίνα. Και βιβλία. Και χαρτιά με σημειώσεις, προχειρογραμμένα. Ήταν ποίηση. Γιατί ο τότε σκακιστικός μέντοράς μου, ήταν και ποιητής και μάλιστα τόσο αξιόλογος που ποίημά του είχε συμπεριληφθεί σε μια ανθολογία Λευκαδιτών ποιητών, ενώ άλλα είχαν δημοσιευτεί στα περιοδικά «Πάλι», «Χάρτης» και «London Magazine». Δε θυμάμαι πια ποιους στίχους του ακούμπησαν τα δάχτυλά μου. Ίσως όμως και να’ ταν ετούτοι:

«Δεν είμαι εκείνος που γνώρισες…
Υπάρχω μόνο σε νύχτες κομματιασμένες
Ή στις κρυψώνες μιας ασυλλόγιστης μέρας
Ελάχιστης σαν τον ουρανό.
Κι όμως φοβάμαι, θα με συναντήσεις
Ακολουθώντας την έμπνευση του ανέμου
Ψηλαφώντας τον ειρμό της βροχής
Έχω ένα βλέμμα μεταμφιεσμένο
Κι όμως, φοβάμαι, θα μ’ αναγνωρίσεις
Ανεβαίνοντας πάλι το ύψος της ακάνθινης προσδοκίας».

Λες κι εκείνη η επίσκεψή μου είχε αποσύρει ένα βαρύ παραπέτασμα, έκτοτε άρχισε να μου μιλάει όλο και περισσότερο για τον εαυτό του. Έμαθα για την, απροσδιόριστη ως τότε, ηλικία του (είχε γεννηθεί το 1935), για τις σπουδές του στην Ιατρική Θεσσαλονίκης τις οποίες διέκοψε απότομα, αφού λύγισε ψυχικά κάτω από την πίεση του διαβάσματος –ίσως και άλλων παραγόντων-, για τη φιλία του με τον Νάνο Βαλαωρίτη και την επιρροή του σουρεαλισμού στα ποιήματά του, ακόμα και για το κρυφό του πάθος, την χαρτοπαιξία. Το τελευταίο με είχε αφήσει ενεό! Που να φανταστώ ότι τις φορές που τον συναντούσα απρόσμενα τα χαράματα, οδεύοντας προς τη στάση του λεωφορείου, αυτός επέστρεφε από το τραπέζι της πόκας! Έως τότε πίστευα ότι επρόκειτο για πρωινούς περιπάτους, ή ίσως κάποια άγρυπνα βράδια…

Κάμποσες φορές μετά μου έκανε το τραπέζι, ιδίως όταν η νυχτερινή τύχη του χαμογελούσε, πράγμα καθόλου σπάνιο. Αυτό μάλλον ήταν και ο μόνος βιοπορισμός του, αν και προς το τέλος είχε νοικιάσει και κάποιο ακίνητο. Όμως όλα αυτά δεν είχαν σημασία. Μεγαλύτερη σημασία γι’ αυτόν έμοιαζε να έχει η εκούσια μοναξιά του. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που μου είχε ζητήσει, έτσι, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, στη μέση μιας κουβέντας, να τον αφήσω μόνο του, παρέα με ένα ποτήρι μπύρα και ένα διάγραμμα, ή πίνοντας καφέ και κοιτώντας θολά προς το νησάκι της Αγίας Κυριακής. Θύμιζε τότε στ’ αλήθεια «αρχαίο ιεροφάντη», όπως τον περιέγραψε η φίλη του, συγγραφέας Ελένη Λαδιά, ή πάλι «τμήμα ενός βράχου ή διακόσμηση μιας ξύλινης πόρτας», δεμένος με το τοπίο, κι όμως τόσο απόμακρος. Μερικές φορές σκιαζόμουν πως η μοναχικότητα δεν ήταν για τον Κυριάκο καταφύγιο από τον έξω κόσμο, μα ο ίδιος ο έξω κόσμος.

«(…)Ποιος μπόρεσε πριν από σένα
Να προχωρήσει μες την ανώνυμη ομορφιά;
Τουλάχιστον εγκαταλείψου χωρίς πικρία
Σαν ένα κύμα που επιστρέφει στο κύμα
Σαν ένας ήχος παράλληλος εκείνων
Που κανείς δε μπόρεσε να τους μιλήσει
Μες στην καταχνιά
Έτσι μονάχος».

Μου πήρε κάμποσο για να καταλάβω πως τον θαύμαζα. Αναρωτιόμουν συνάμα πως ένας τόσο έξυπνος και δημιουργικός άνθρωπος έστεκε απόμερα από τους πολλούς. Γιατί οι πολλοί τον παραμέριζαν, όπως παραμερίζεις κάτι που δεν καταλαβαίνεις. Τι κίνδυνο αντιπροσώπευε γι’ αυτούς ένας εκκεντρικός καλλιτέχνης; Ίσως τον κίνδυνο που ένιωσε ο συνθέτης σπουδών Κασπαριάν. Ο Κυριάκος ήξερα ότι έστελνε σπουδές σε ρωσικά –μεταξύ άλλων- περιοδικά όπως το «Σαχμάτυ». Έχω στα χέρια μου επιστολή του Κουζνέτσοβ που χαιρετάει στο πρόσωπό του τον πρώτο Έλληνα συνθέτη σπουδών. Δεν γνώριζα όμως πως είχε κι έναν άλλο δαίμονα στο σκακιστικό ταγάρι του, αυτόν της καταστροφής των σπουδών. Το έμαθα όταν μου έδειξε περιχαρής την ανασκευή μιας βραβευμένης σπουδής του Κασπαριάν. Είχε λέει τρυπήσει δύο ακόμα σπουδές του συνθέτη στο παρελθόν, και μιλάμε για ένα παρελθόν χωρίς σιλικονούχα τέρατα. Τελικά δεν έμελλε να γίνει. Πήρε δύο μήνες αγωνίας στον Αρμένιο γίγαντα για να την σώσει με εκπληκτικό τρόπο. Έχω στο αρχείο μου και την επιστολή του Κασπαριάν προς τον Κυριάκο, όπου με έκδηλη ανακούφιση ανασκευάζει την ανασκευή. Όμως κατάλαβα πως το ανήσυχο πνεύμα του Νυδριώτη δεν ικανοποιούταν με την ομορφιά, παρά μόνο με την τελειότητα. Κι αυτός ήταν κι ένας από τους λόγους που τον βύθιζαν από καιρό σε καιρό στο πηγάδι της αποξένωσης.

Είχα πλέον επιτύχει στις Πανελλήνιες και θα έφευγα για την Αθήνα, όταν ενέδωσε απρόσμενα στη χλιαρή μου προτροπή και παίξαμε για πρώτη και τελευταία φορά σκάκι. Δεν ήταν κακός παίκτης, μα σε λίγο άρχισε να κουνάει ανόρεχτα τα κομμάτια, να αδιαφορεί για τις απειλές, να δείχνει ενοχλημένος από την ένταση. Κοιτούσα περισσότερο αυτόν παρά τη σκακιέρα. Κατανοούσα ότι ήθελε να μου κάνει ένα δώρο για την επιτυχία μου και δεν έβρισκε άλλο τρόπο. Όμως έβλεπα και ότι αυτό του στοίχιζε πολύ, γιατί αναγκαζόταν να γίνει πεζός, ο πραγματιστικός κόσμος της σκακιέρας τον εξαντλούσε, τον κατέθλιβε. Κάποια στιγμή δεν άντεξε άλλο και πρότεινε ισοπαλία σε μια περίπλοκη θέση. Με είδε με ανακούφιση να κλείνω τη σκακιέρα. Αστραπιαία έβγαλε από την τσέπη του ένα κιτρινισμένο φύλλο εφημερίδας : «Πολύ καλό κλειδί!» είπε με μάτια που άστραφταν και μου πάσαρε το τριάρι.



Κρατήσαμε τηλεφωνική επαφή, μα μόνο τα καλοκαίρια, κι έκανα χρόνια να τον ξαναδώ. Χαίρομαι ωστόσο που τον έφερα σε επαφή με τα «Δρώμενα» και τον Αντρέα. Όταν χτύπησε το φοιτητικό μου τηλέφωνο στον Πειραιά, εξεπλάγην που άκουσα τη φωνή του. «Είμαι στην Αθήνα. Κάνω χημειοθεραπείες. Έχω καρκίνο», μου είπε τόσο απλά, όσο θα έλεγε κάποιος ότι βγήκε για ψώνια. Κι αμέσως πήρε να μου υπαγορεύει μια θέση από σπουδή:



Ισοπαλία 

Δεν τον επισκέφτηκα τις τελευταίες του μέρες στο νοσοκομείο, το Νοέμβρη του ‘97. Δεν ξέρω γιατί. Οι ασχολίες μου, τα διαβάσματα, η εξεταστική, δεν είναι επαρκής δικαιολογία. Ίσως ήταν που δεν ήθελα να δω τα κεριά των γαλάζιων ματιών του να σβήνουν. Ίσως ήθελα να κρατήσω στη μνήμη μου την ενάργεια του πνεύματός του, κι αυτά που συνειδητοποιούσα πως μου είχε απλόχερα χαρίσει χωρίς να το ζητήσω και χωρίς ανταπόδοση. Εντούτοις, σέρνω ακόμα πίσω μου εκείνες τις ερινύες. Είναι αυτές που δε μου επέτρεψαν ακόμα να επισκεφτώ τα βιβλία και τα περιοδικά του, αυτά που χάρισαν οι οικείοι του στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λευκάδας. Ίσως και να’ ναι αυτός ο λόγος που γράφω τούτες τις γραμμές, για να τις ξορκίσω. Ξέρω όμως πια ότι αυτό θα γίνει σύντομα. Και κάπου εκεί θα ψηλαφήσω ξανά, μετά από αιώνες την παρουσία του. Και ίσως κάτι από τη ανεξάντλητη δίψα για την απόλυτη ομορφιά που του στοίχειωνε τη ζωή.


«Διασχίζοντας των ανέμων την ευφορία
Ώριμα στάχυα του ήλιου
Εδώ που κύλησαν οι ίσκιοι
Στην αλληλουχία της μοναξιάς
Στα δάχτυλα που ξερίζωσε ο καιρός
Απαριθμώ τα δάκρυά μου
Ελεύθερος ως απόμεινα με το στίγμα
Των ερειπίων του φωτός
Να ιδρύσω μια άλλη δίψα».

Υ.Γ. Λύσεις σπουδών

1) 1.Ne4, Nd2 2.Nd6!, c4 3.a7!, Bxa7 4.Nxc4!, Nxc4 5.Ka6, B~ / ΠΑΤ.

2) 1.g7!, Nh6! 2.Bxh6, Bc7+ 3.Kh1!!, Rb1+ 4.Bc1!, Rb8 5.Bf4!, Bxf4 6.g8Q, Rxg8 / ΠΑΤ.

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο http://www.skakistiko.com/)

Τρίτη 30 Αυγούστου 2011

Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΑΡΤΙΔΑ ΣΚΑΚΙ



Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΑΡΤΙΔΑ ΣΚΑΚΙ
«Το σκάκι είναι πνευματικό βασανιστήριο» δήλωσε κάποτε ο ίδιος ο Κασπάροβ. Γιατί τότε να ασχοληθεί κανείς με το σκάκι; θα ρωτούσε εύλογα κάποιος (και, πιστέψτε με, είναι πολλοί αυτοί οι «κάποιοι»). Για την πολυπλοκότητά του, για την απειροσύνη του, θα μπορούσαμε ίσως να απαντήσουμε.

Πράγματι, τα λευκά στην πρώτη τους κίνηση έχουν 20 διαφορετικές επιλογές, όσες και τα μαύρα. Άρα μετά την πρώτη και μόνο κίνηση λευκών και μαύρων μπορούν να προκύψουν 400 διαφορετικές θέσεις! Σε μια μέτρια παρτίδα, π.χ. 40 κινήσεων, οι διαφορετικές δυνατές θέσεις είναι κάπου 10^120, ένας ασύλληπτος αριθμός, πολύ μεγαλύτερος από τους κόκκους της άμμου ολάκερης της γης, πολύ μεγαλύτερος ακόμα κι από τον αριθμό των αστρικών σωμάτων από το Big Bang μέχρι σήμερα!

- Εντούτοις, μολονότι τα αριθμητικά δεδομένα είναι εντυπωσιακά, στην πραγματικότητα δεν είναι εκείνα που ασκούν την γοητεία στο καλύτερο παιχνίδι που έχει εφεύρει ο ανθρώπινος νους. Είναι αυτή η μάχη του πνεύματος, η σύγκρουση των θεωριών και όσες αρετές καλλιεργούνται απ’ αυτή την άυλη πάλη στις οποίες οφείλει μεγάλο μέρος του μαγνητισμού του. Αρετές όπως η ανάπτυξη της συνδυαστικής σκέψης και της μνήμης, της υπομονής και της μαχητικότητας, της ανάλυσης και της αποφασιστικότητας, της επιμονής και της λογικής, της γνώσης και της φαντασίας, της εξυπνάδας και της στρατηγικής, της αγωνιστικότητας και της προνοητικότητας.

Ακόμα περισσότερο, είναι το γεγονός ότι σε οδηγεί σε κατανόηση και ανασκευή των λαθών σου. Στο σκάκι δεν φταίει κάποιος άλλος για την ήττα. Δεν ευθύνεται το γήπεδο, η μπάλα ή ο διαιτητής. Φταίμε εμείς οι ίδιοι που σφάλουμε και πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας για να βελτιωθούμε και να εκριζώσουμε τα στοιχεία του χαρακτήρα μας που εμποδίζουν την πρόοδό μας. Κι αυτό είναι ένα ευεργετικό μάθημα ζωής.

- Όλα αυτά, οδήγησαν λαμπρά πνεύματα, μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες στο να ασχοληθούν φανατικά με το σκάκι. Θα αναφέρω ορισμένους ενδεικτικά: Θερβάντες, Μότσαρτ, Ντιντερό, Ρουσώ, Βολταίρος, Σαίξπηρ, Γκαίτε, Πασκάλ, Μέντελσον, Μ. Ναπολέοντας, Σοπέν, Βενιαμίν Φραγκλίνος, Μεντελέγιεβ, Ντοστογιέβσκι, Τολστόι, Σολόχοβ, Πάστερνακ, Μαρξ, Τέσλα, Τρότσκι, Λένιν, Μπέργκμαν, Χάμφρι Μπόγκαρντ, Μαρσέλ Ντυσάν, Τσάρλι Τσάπλιν και Τσε Γκεβάρα.

- Είναι αλήθεια ότι ο σοσιαλισμός έριξε σημαντικό βάρος στην ανάπτυξη και διάδοση του σκακιού. Κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου οι Δυτικοί ισχυριζόντουσαν ότι έφταιγε ο βαρύς ρωσικός χειμώνας που κρατούσε τους ανθρώπους στο σπίτι, ώστε να δικαιολογήσουν την αλματώδη ανάπτυξή του στην ΕΣΣΔ. Αυτό βέβαια ακούγεται -και είναι- κάπως γελοίο. Η ανάπτυξη του σκακιού είχε να κάνει με την σημασία που έδιναν οι κομουνιστές στην πνευματική αυτή ενασχόληση, που είναι μαζί άθλημα, επιστήμη και τέχνη, όπως επισήμανε κάποτε ο Κάρποβ. Και ο ίδιος ο Τσε, υπουργός Βιομηχανίας της Κούβας τότε, είχε δηλώσει σε έναν μετρ του σκάκι: «Ξέρετε σύντροφε Πάχμαν, δεν μου αρέσει και πολύ που είμαι υπουργός. Θα προτιμούσα να είμαι σκακιστής σαν κι εσάς ή να κάνω μια επανάσταση στη Βενεζουέλα!».

- Ο Τσε δεν αστειευόταν. Τα 64 τετράγωνα είναι ένα σύμβολο, ένα καθρέφτισμα της ταξικής πάλης. Είναι μια σύγκρουση ιδεών, μια μάχη άσπρου και μαύρου, μα και μια μάχη διαφορετικών κοσμοθεωριών. Αυτή που θα επικρατήσει είναι όποια εκμεταλλευτεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Την ακατάπαυστη προσπάθεια, τον μετασχηματισμό της θεωρίας σε πράξη, την ιστορική γνώση, την εφευρετικότητα, την μαζικότητα στην επίθεση, την αλληλοβοήθεια των δυνάμεων. Κι αυτά αναδεικνύουν ένα ακόμα βαθύτερο επίπεδο κατανόησης του σκακιού, ίσως το πιο σημαντικό: εκείνο που παραλληλίζει το σκάκι με τη ζωή, την συμπλοκή των κομματιών με την κοινωνική πάλη, τη συνεργασία τους με την αλληλεγγύη, τις κινήσεις στα τετράγωνα με το πολύπλοκο δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων και διεκδικήσεων.

- Όλα αυτά με τη σειρά τους απαιτούν, τόσο από τον σκακιστή όσο κι από τον αγωνιστή, εγρήγορση, μόρφωση και κριτική σκέψη. Δες τε το αλλιώς: Το σκάκι είναι ένα πραγματικό λαϊκό άθλημα, ίσως το πιο φθηνό απ’ όλα. Αρκούν μερικά νομίσματα για να αγοραστεί μια σκακιέρα. Ίσως ούτε κι αυτά, δεδομένου ότι στην Μακρόνησο ο Ρίτσος έπαιζε σκάκι σε ένα αυτοσχέδιο ασπρόμαυρο χαρτόνι, πλάθοντας σβώλους ψωμιού σαν πιόνια. Γιατί όμως τότε το σκάκι δεν τυγχάνει πολύ πιο ευρείας απήχησης; Μα, ακριβώς γιατί είναι επικίνδυνο! Οι σύγχρονοι πολίτες πρέπει απλά να καταναλώνουν, όχι να σκέφτονται. Αν το σκάκι ήταν μέσο χειραγώγησης, να είστε βέβαιοι ότι θα εμπορευματοποιούταν και θα έμπαινε σε κάθε σπίτι δια της βίας, όπως η τηλεόραση, τα RPG βιντεοπαιχνίδια ή το facebook. Κάποιοι επιθυμούν ευνουχισμένα μυαλά για να τους υπηρετούν και το σκάκι -όσο κι αν ακουστεί παράδοξο- είναι μια μορφή αντίστασης και ανυπακοής.

- Σε μια δραματική περίοδο του πλανήτη, όπου η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου πασχίζει να ισοπεδώσει, να συντρίψει κάτω από τις οικονομικές της ερπύστριες όλες τις αξίες της ισότητας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς, της συναδέλφωσης των λαών, της ποιότητας της ζωής, του κοινωνικού κράτους, σε μια περίοδο όπου έχει ποινικοποιηθεί η δράση και τα λόγια και θα ποινικοποιηθεί και η σκέψη, ο αγώνας στην εγχώρια και παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα προβάλει σαν επιτακτική ανάγκη, πριν προλάβουν και μας κάνουν ΜΑΤ.

- Επιπλέον, δεν αρκεί η άμυνα. Η ανατροπή απαιτεί αντεπίθεση. Με σχέδιο, με όραμα, με ακριβείς κινήσεις, με συνεργασίες για την τελική νίκη. Αυτό εντέλει σαλπίζει το σκάκι. Τον αγώνα και όχι την απόσυρση. Την δράση και όχι την τυφλή υπακοή. Και είναι τούτο ένα μάθημα πολύτιμο. Γιατί, όπως είχε πει κι ένας διάσημος Ρώσος μετρ, ο Ταρτακόβερ: «Κανείς ποτέ δεν κέρδισε την παρτίδα που εγκατέλειψε».

(Από ομιλία μου στο φεστιβάλ της ΚΝΕ-Οδηγητή στη Λευκάδα, όπου έδωσα και ένα μίνι- σιμουλτανέ).

Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟ ΑΜΜΟ


112 χρόνια συμπληρώθηκαν από την γέννηση του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, της εμβληματικής αυτής φυσιογνωμίας των γραμμάτων, του συγγραφέα του ονειρικού και ποιητή των λαβυρίνθων. Του τυφλού βιβλιοθηκάριου που άλλαξε την παγκόσμια λογοτεχνία, ίσως όσο κανείς άλλος. Κι αν αυτό φαίνεται υπερβολικό, διαβάστε τη συλλογή «Άλεφ», το «Φούνες ο Μνήμων», το «Κόκκινο και Γαλάζιο» ή το «Ρόδο του Παράκελσου» και θα μπείτε κι εσείς στο λαβύρινθό του. Γιατί ο Μπόρχες είναι ένα σύμπαν ολάκερο. Τι λέω; Ο Μπόρχες είναι πολλά σύμπαντα μαζί. Ο λόγος του είναι σαν σπείρες σε πηνίο κυκλικό, που δεν έχει αρχή, ούτε τέλος. Και που δεν ξέρεις αν μπορεί να σε ευεργετήσει ή να σε σκοτώσει. Ασφαλώς τα μπορεί και τα δύο. Και είναι απίστευτος ο κυνισμός με τον οποίο σε αφήνει να πάρεις εσύ την απόφαση.



Αναδημοσιεύουμε σήμερα το διήγημά του «Το βιβλίο από άμμο» σε μετάφραση –φυσικά- Αχιλλέα Κυριακίδη.

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΠΟ ΑΜΜΟ

(Διήγημα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Μετάφραση: Α. Κυριακίδης)

…thy rope of sands…
Τζορτζ Χέρμπερτ (1593-1633)

Η γραμμή αποτελείται από έναν άπειρο αριθμό σημείων το επίπεδο, από έναν άπειρο αριθμό γραμμών ο όγκος, από έναν άπειρο αριθμό επιπέδων ο υπέρ-όγκος, από έναν άπειρο αριθμό όγκων… Όχι – ασφαλώς και δεν πρέ­πει έτσι, more geometrico, να ξεκινήσω την αφήγησή μου. Η διαβεβαίω­ση ότι είναι αληθινή, έχει καταντήσει σήμερα εκ των ων ουκ άνευ για κάθε φανταστική ιστορία· η δική μου, ωστόσο, είναι αληθινή.

Ζω μόνος, στον τέταρτο όροφο μιας πολυκατοικίας στην οδό Μπελγράνο. Ένα απόβραδο, εδώ και λίγους μήνες, άκουσα να χτυπούν την πόρτα μου. Άνοιξα, και μπήκε ένας άγνωστος. Ήταν ψηλός, με ουδέτερα χαρακτηριστικά (αν και ίσως φταίει η μυωπία μου που τα είδα έτσι). Η όλη του εμφάνιση πρόδιδε μια αξιοπρεπή πενία. Φορούσε γκρίζα και κρατούσε μια βαλίτσα γκρίζα. Αμέσως κατάλαβα πως ήταν ξένος. Στην αρχή, τον πήρα για ηλικιωμένο. Στη συνέχεια διαπίστωσα πως με είχαν ξεγελάσει τα αραιά, ξανθ­ά, σχεδόν λευκά μαλλιά του, όπως έχουν οι Σκανδιναβοί. Στη διάρκεια της κουβέντας μας, που δεν κράτησε ούτε μία ώρα, έμαθα πως καταγόταν από τις Ορκάδες.

Του πρόσφερα κάθισμα. Ο άντρας άφησε να περάσει μια στιγμή πριν μιλήσει. Ανέδιδε μελαγχολία, όπως εγώ σήμερα. «Πουλάω Βίβλους» μου είπε. Με κάποια καυχησιά, του απάντησα:

«Έχω εδώ πολλές αγγλικές Βίβλους, περιλαμβανομένης και της πρώτης, αυτής του Τζον Ουίκλιφ. Έχω επίσης τη Βίβλο του Θιπριάγο ντε Βαλέρα, αυτήν του Λουθήρου που, από λογοτεχνική άποψη, είναι η χειρότερη, κι ένα λατινικό αντίτυπο της Βουλγάτας. Όπως βλέπετε, μόνο οι Βίβλοι δε μου λείπουν». Έγινε μια παύση, και επανήλθε:
«Δεν πουλάω μόνο Βίβλους. Μπορώ να σας δείξω ένα ιερό βιβλίο που ίσως σας ενδιαφέρει. Το αγόρασα έξω απ’ το Μπίκανερ». Το έβγαλε από τη βαλίτσα του και το ακούμπησε στο τραπέζι. Ήταν ένας τόμος in octavo, ντυμένος με πανί. Πρέπει να ‘χε περάσει από πολλά χέ­ρια. Το σήκωσα, με ξάφνιασε το ασυνήθιστο βάρος του. Στη ράχη διάβασα Holy Writ, κι από κάτω, Bombay.

«Πρέπει να ναι του 19ου» παρατήρησα.

«Δεν ξέρω. Δεν το ‘μαθα ποτέ» ήταν η απάντησή του.

Το άνοιξα στην τύχη. Οι χαρακτήρες μου ήταν άγνωστοι. Στις σελίδες, που μου φάνηκαν φθαρμένες και δείγματα φτωχής τυπογραφίας, το κείμε­νο ήταν τυπωμένο δίστηλο, όπως στις Βίβλους, κι ήταν πυκνό και χωρισμέ­νο σε εδάφια. Στην πάνω γωνία των σελίδων υπήρχαν αραβικοί αριθμοί. Την προσοχή μου τράβηξε το γεγονός ότι μια σελίδα έφερε, ας πούμε, τον αριθμό 40514, και η αμέσως επόμενη μονή της, τον αριθμό 999. Τη γύρισα· ο αριθμός της πίσω σελίδας ήταν οκταψήφιος. Ήταν κοσμημένη με μια μικρή εικόνα, όπως βλέπουμε στα λεξικά: μια άγκυρα ζωγραφισμένη με πενάκι, σαν απ’ το αδέξιο χέρι ενός παιδιού.

Και τότε ήταν που μου είπε ο άγνωστος:

«Κοιτάξτε την καλά την άγκυρα. Δε θα την ξαναδείτε ποτέ πια».

Υπήρχε μια απειλή μέσα σ’ αυτή τη φράση, αλλά όχι στη φωνή.

Εντόπισα τη θέση της σελίδας στο βιβλίο κι έκλεισα τον τόμο. Τον ξα­νάνοιξα αμέσως. Μάταια έψαξα να βρω την άγκυρα, σελίδα προς σελίδα. Για να κρύψω την ταραχή μου, του είπα:

«Πρόκειται για μια εκδοχή της Αγίας Γραφής σε μια από τις ινδικές γλώσ­σες – έτσι δεν είναι;»

«Όχι» μου απάντησε.

Ύστερα, χαμήλωσε τη φωνή του σαν να ‘θελε να μου εξομολογηθεί ένα μυστικό:

«Το αγόρασα σ’ ένα χωριό του κάμπου, για λίγες ρουπίες και μία Βίβλο. Αυ­τός που το είχε, δεν ήξερε να διαβάζει. Φαντάζομαι πως πήρε το Βιβλίο των Βιβλίων για φυλαχτό. Ανήκε στην κατώτατη κάστα, όποιος πατούσε τον ίσκιο του, μολυνόταν. Μου είπε πως το βιβλίο του λεγόταν Βιβλίο από Άμμο, για­τί ούτε το βιβλίο ούτε η άμμος έχουν αρχή ή τέλος».

Μου ζήτησε να βρω το πρώτο φύλλο.

Έβαλα το αριστερό μου χέρι στο εξώφυλλο κι άνοιξα τον τόμο, με τον αντίχειρα σχεδόν κολλημένο στο δείκτη. Όσο κι αν προσπάθησα, πάντα πα­ρεμβάλλονταν φύλλα ανάμεσα στο εξώφυλλο και το χέρι μου θαρρείς κι ανέβλυζαν απ’ το βιβλίο.

«Τώρα βρείτε το τελευταίο.»

Η ίδια αποτυχία κι εγώ δεν ξέρω πώς μπόρεσα να τραυλίσω με μια φω­νή που δεν ήταν η δική μου: «Δεν είναι δυνατόν».

Ο πωλητής των Βίβλων, πάντα χαμηλόφωνα, μου είπε: «Δεν είναι δυνατόν, κι όμως είναι. Ο αριθμός των σελίδων αυτού του βι­βλίου είναι, ακριβώς, άπειρος. Καμιά σελίδα δεν είναι η πρώτη, καμιά δεν είναι η τελευταία. Δεν ξέρω γιατί είναι αριθμημένες τόσο αυθαίρετα. Ίσως για να μας δώσουν να καταλάβουμε πως οι όροι μιας άπειρης σειράς επι­δέχονται οποιονδήποτε αριθμό».

Και, σαν να σκεφτόταν μεγαλόφωνα, πρόσθεσε:
«Αν ο χώρος είναι άπειρος, βρισκόμαστε σ’ ένα οποιοδήποτε σημείο του χώρου. Αν ο χρόνος είναι άπειρος, βρισκόμαστε σ’ ένα οποιοδήποτε σημείο του χρόνου».

Οι απόψεις του με εκνεύρισαν.

«Θρησκεύεστε ασφαλώς, ε;» τον ρώτησα.

«Ναι· είμαι πρεσβυτεριανός. Η συνείδησή μου είναι ήσυχη. Είμαι βέβαι­ος πως δεν εξαπάτησα τον ιθαγενή όταν του έδωσα το Λόγο του Κυρίου για να πάρω το διαβολικό βιβλίο του.»

Τον διαβεβαίωσα πως κανείς δεν μπορούσε να τον κατηγορήσει για τί­ποτα, και τον ρώτησα αν ήταν περαστικός απ’ τα μέρη μας. Μου αποκρίθηκε πως δε θ’ αργούσε να επιστρέψει στην πατρίδα του. Τότε ήταν που έμαθα πως ήταν Σκότος, από τις Ορκάδες. Του είπα πως αγαπούσα πολύ τη Σκοτία εξαιτίας του Στίβενσον και του Χιούμ.

«Και του Ρόμπι Μπερνς» με διόρθωσε.

Ενόσω μιλούσαμε, εγώ συνέχιζα να ξεφυλλίζω το άπειρο βιβλίο.

«Σκοπεύετε να προσφέρετε αυτό το περίεργο αντικείμενο στο Βρετανι­κό Μουσείο;» τον ρώτησα, δήθεν αδιάφορα.

«Όχι. Το προσφέρω σ’ εσάς» μου αποκρίθηκε και είπε μια υπέρογκη τιμή.

Του απάντησα, με κάθε ειλικρίνεια, πως αυτό το ποσό ξεπερνούσε κατά πολύ τις δυνατότητές μου, κι έμεινα σκεπτικός. Μετά από λίγα λεπτά, είχα καταστρώσει το σχέδιό μου.

«Σας προτείνω μια ανταλλαγή» του είπα. «Εσείς αποκτήσατε αυτόν τον τόμο για λίγες ρουπίες και την Αγία Γραφή εγώ σας προσφέρω το ποσό της σύνταξής μου που μόλις εισέπραξα, και τη Βίβλο του Ουίκλιφ σε γοτθι­κούς χαρακτήρες. Την κληρονόμησα από τους γονείς μου.»

Πήγα στο υπνοδωμάτιο μου και γύρισα με το βιβλίο και τα χρήματα. Το ξεφύλλισε και εξέτασε με το πάθος του βιβλιόφιλου τη σελίδα με τον ψευδότιτλο.

«Σύμφωνοι» μου είπε.

Μου έκανε εντύπωση το ότι δεν διαπραγματεύτηκε καθόλου. Αργότερα έμελλε να καταλάβω ότι είχε έρθει σ’ εμένα αποφασισμένος να πουλήσει το βιβλίο. Χωρίς καν να τα μετρήσει, έβαλε τα χαρτονομίσματα στην τσέπη του.

Μιλήσαμε για την Ινδία, για τις Ορκάδες και για τους νορβηγούς γιαρλ που τις κυβερνούσαν. Όταν ο άνθρωπος έφυγε, είχε νυχτώσει. Δεν τον ξαναείδα ποτέ, κι ούτε ξέρω το όνομά του.

Σκέφτηκα να τοποθετήσω το Βιβλίο από Άμμο στο κενό που είχε αφή­σει η Βίβλος του Ουίκλιφ, αλλά, τελικά, αποφάσισα να το κρύψω πίσω από κάτι παράταιρους τόμους των Χιλίων και μιας νυχτών.

Ξάπλωσα, αλλά δεν κοιμήθηκα. Γύρω στις τρεις-τέσσερις τα ξημερώμα­τα, άναψα το φως. Ξαναπήρα στα χέρια μου το αδιανόητο βιβλίο κι έπια­σα να το ξεφυλλίζω. Σε μια σελίδα είδα το χαρακτικό μιας μάσκας. Στην πά­νω γωνία υπήρχε ένας αριθμός, δε θυμάμαι πια ποιος, υψωμένος στην ενά­τη δύναμη.

Δεν έδειξα σε καθέναν το θησαυρό μου. Στην ευτυχία της κατοχής του ήρ­θαν να προστεθούν: πρώτα ο φόβος μη μου τον κλέψουν, κι ύστερα η υποψία πως δεν ήταν όντως άπειρος. Αυτές οι δύο έγνοιες επέτειναν την παλιά μισανθρωπία μου. Μου είχαν μείνει λίγοι φίλοι· έπαψα να τους βλέπω. Αιχμά­λωτος του βιβλίου, δεν έβγαινα έξω σχεδόν καθόλου. Εξέτασα με μεγεθυντι­κό φακό τη φθαρμένη ράχη και τα εξώφυλλα, και απέκλεισα το ενδεχόμενο να υπήρχε κάποιο τέχνασμα. Διαπίστωσα πως οι μικρές εικόνες απείχαν με­ταξύ τους δύο χιλιάδες σελίδες. Τις σημείωσα σ’ ένα αλφαβητικό ευρετήριο που δεν άργησε να γεμίσει. Δεν ξαναεμφανίστηκαν ποτέ. Τη νύχτα, στα σπά­νια διαλείμματα που μου παραχωρούσε η αϋπνία, ονειρευόμουν το βιβλίο.

Το καλοκαίρι έφτανε στο τέλος του όταν κατάλαβα ότι το βιβλίο ήταν τε­ρατώδες. Σε τίποτα δε με ωφέλησε η σκέψη ότι εξίσου τερατώδης ήμουν κι εγώ, που το έβλεπα με μάτια και το άγγιζα με δέκα δάχτυλα με νύχια. Ένιω­σα πως ήταν ένα αντικείμενο εφιαλτικό, ένα πράγμα χυδαίο που δυσφημού­σε και διέβρωνε την πραγματικότητα.

Σκέφτηκα να το κάψω, αλλά φοβήθηκα ότι το κάψιμο ενός άπειρου βι­βλίου μπορεί να αποδεικνυόταν εξίσου άπειρο και, με τον καπνό του, να οδη­γούσε τον πλανήτη σε ασφυξία.

Θυμήθηκα κάτι που είχα διαβάσει: πως το καλύτερο μέρος για να κρύ­ψεις ένα φύλλο, είναι το δάσος. Πριν πάρω τη σύνταξή μου, εργαζόμουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη που στεγάζει εννιακόσιες χιλιάδες βιβλία· ξέρω πως, δεξιά της εισόδου, μια ελικοειδής σκάλα κατεβαίνει στο υπόγειο όπου φυλάσσονται οι εφημερίδες και οι χάρτες. Εκμεταλλεύτηκα μια στιγμιαία απροσεξία των υπαλλήλων κι έχωσα το Βιβλίο από Άμμο σ’ ένα απ’ τα μου­χλιασμένα ράφια. Προσπάθησα να μη προσέξω ούτε σε ποιο ύψος, ούτε σε πόση απόσταση απ’ την πόρτα.

Έχω ανακουφιστεί κάπως, αλλά δε θέλω ούτε να περνάω απ’ την οδό Μέχικο.

(Πηγή: www.skakistiko.com)

Τρίτη 23 Αυγούστου 2011

Καμ-μπακ και σιμουλτανέ στο Μεγανήσι


Μη φοβάστε (ή μη χαίρεστε), δεν πέθανα ακόμα.

Απλά ο φόρτος εργασίας ήταν απίστευτος, τα παιδιά μεγαλώνουν, Δήμος, διάφορα, κι έτσι άφησα το ιστολόγιο να μαραζώσει. Τελοσπάντων. Θέλω να ευχαριστήσω όλους τους καλοκαιρινούς επισκέπτες του νησιού που ήρθαν και με βρήκαν στο φαρμακείο για να μου πουν καλά λόγια για τα βιβλία μου και να μάθουν πότε ετοιμάζω το τρίτο. Να ευχαριστήσω και τους φίλους συγγραφείς που μου έστειλαν τα νέα δικά τους, θα κάνω κάποιες παρουσιάσεις εν καιρώ. Κατά τα άλλα η χώρα πάει κατά διαόλου, διότι είναι δεμένη στο άρμα όσων επιλέγουν τον δρόμο που πάει στην Κόλαση (όχι με την θεολογική ή τη νιτσεϊκή έννοια). Όλοι εμφανίζονται αγανακτισμένοι, αρκετοί πραγματικά και δικαιολογημένα και μερικοί δήθεν. Οι "δήθεν" είναι όσοι θα βολεύονταν και με μια ημίμετρη λύση, αρκεί να μην τους θίγει πολύ οικονομικά,  και την ίδια στιγμή προτείνουν (δήθεν) να στηθούν κρεμάλες και λαιμητόμοι για όσους οι ίδιοι ψήφισαν και πιθανότατα θα ξαναψηφίσουν. Θα τα πούμε όμως εν καιρώ.

Δώσαμε και φέτος το καθιερωμένο simul μας, κι αυτή τη φορά το έδωσε ο υποφαινόμενος. Μια μικρή φωτό, περισσότερες εδώ. Α! Ανέβασαν και βίντεο!

Τρίτη 21 Ιουνίου 2011

10ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΛΥΣΗΣ ΣΚΑΚΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ




Όπως είχε προαναγγελθεί, διεξήχθη την Κυριακή 19/06/2011  το 10ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Λύσης Σκακιστικών Προβλημάτων.


Οι λύτες έπρεπε να λύσουν 18 προβλήματα (9 προβλήματα ανά γύρο των 2 ωρών).
Αποτελέσματα :

1. Νίκος Μενδρινός, Πρωταθλητής Ελλάδος, βαθμοί 68 (με 90 το μέγιστο)


2. Κώστας Πρέντος, β. 64


3. Ανδρέας Παπασταυρόπουλος, β. 62,5

4. Παναγιώτης Κονιδάρης, β. 55

5. Παναγής Σκλαβούνος, β. 53

6. Σπηλιάδης Αθανάσιος, Πρωταθλητής εφήβων, β. 50,5

7-8. Παπαθανασίου Π., β. 47,5

7-8. Σκυριανόγλου Δ., β. 47,5

9-10. Μανωλάς Ε., β. 45

9-10. Ανεμοδουράς Λ., β. 45

11. Αλεξάνδρου, β. 40

12. Πετρίδης, β. 36

13. Μητσάκης, β. 34 (3 ώρες 58 λεπτά)

14. Δεληκανάκης, β. 34 (4 ώρες)

15. Παγκαλή Μαρία, Πρωταθλήτρια γυναικών, β. 15 (3 ώρες 57 λεπτά, συμμετείχε μόνο στον δεύτερο γύρο)

16. Καπνιά Δ., β. 15 (4 ώρες)



Υπενθυμίζουμε ότι ο Κώστας Πρέντος είχε πάρει την πρώτη θέση στα εννέα πρώτα πρωταθλήματα.

Τα στοιχεία κατέγραψε ο κριτής (και επιλέκτης προβλημάτων) Ιωάννης Γαρουφαλίδης. Τα προβλήματα είχαν βαθμιαία δυσκολία, από πολύ απλά έως πολύ δύσκολα.


Δείτε τα προβλήματα
1ος γύρος
2ος γύρος
 
(Πηγές: http://www.skakistiko.com/ και http://www.kallitexniko-skaki.blogspot.com/)

Τετάρτη 18 Μαΐου 2011

Η ΣΥΝΝΕΦΟΥΛΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ


Καλά, όχι ότι δεν το 'χαμε καταλάβει. Από την εποχή του κουρέματος κιόλας. Ο Νιόνιος το 'χει στρίψει δια του αρραβώνος. Μιλάω για τον Σαββόπουλο, που έκανε δηλώσεις σήμερα για την κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας. Και τί είπε;  Ζήτησε, από το μικρόφωνο του ραδιοφώνου «τον άμεσο καθαρισμό της Αθήνας από τοξικομανείς και μετανάστες και τη μεταφορά τους σε αραιοκατοικημένα νησιά με χαμηλό πληθυσμό», καθώς και το «να κηρυχθεί η Αθήνα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Και όταν ρωτήθηκε «αν τα νησιά με χαμηλό πληθυσμό θυμίζουν τα ξερονήσια της μετεμφυλιακής Ελλάδας», ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν δίστασε να απαντήσει με την παράφραση ενός στίχου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «ήρθε η ώρα να αποφασίσεις αν θα πεθάνεις ή θα ζήσεις».
  Αν αφήσουμε στην άκρη το ενδεχόμενο να του προσάψεις εκφύλιση νευρώνων, κάτι τέτοιο οφείλει  να μας προβληματίζει. Τόσο για την ίδια τη δήλωση που έρχεται να προστεθεί σε ένα έντεχνα οξυμένο κλίμα ξενοφοβίας. όσο και για την πορεία ορισμένων -πάλαι ποτέ- αριστερών ή προοδευτικών ανθρώπων, που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί τα σύνορα της χώρας του μίσους. Λίγα λεπτά μετά την ανάγνωση των εμετικών δηλώσεων, έπεσε το μάτι μου σε ένα άρθρο της Ελευθεροτυπίας, όπου κάποιοι, απ' ότι φαίνεται, διαφωνούν με τον Διονύση. Παρουσιάζω το άρθρο ολόκληρο, γιατί έχει ενδιαφέρον.


«Λύση και όχι πρόβλημα οι μετανάστες»
"Οι αναπτυγμένες χώρες χρειάζονται τους μετανάστες για να συντηρήσουν και να φροντίσουν τον πληθυσμό τους που γερνάει με ταχείς ρυθμούς, υποστηρίζουν ειδικοί σε συνέδριο για τη διαχείριση της γηράσκουσας οικονομίας.
Παρά το ξενοφοβικό κύμα που έχει διογκωθεί λόγω και της οικονομικής ύφεσης στη Δύση, οι περισσότεροι ειδικοί που συμμετείχαν στο συνέδριο με θέμα την διαχείριση της γηράσκουσας οικονομίας, στο Τσάταμ Χάουζ του Λονδίνου, συμφώνησαν πως η μετανάστευση είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος.
Ομιλητές από ΗΠΑ, Ευρώπη και Ιαπωνία αναγνώρισαν ότι μπορεί το κύμα μετανάστευσης προς τις αναπτυγμένες χώρες να προκαλεί κοινωνικές εντάσεις, αλλά οι μετανάστες, ειδικά οι νέοι θα συμβάλουν με τους φόρους αλλά και την εργασία τους στη συντήρηση των Ευρωπαίων συνταξιούχων.

"Οι νέοι μετανάστες που σπούδασαν στο εξωτερικό γενικά είναι καθαροί εισφέροντες στα δημόσια οικονομικά", εξήγησε ο Φιλίπ Λεγκρέν, πολιτικός αναλυτής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο ρυθμός γεννήσεων στην Ευρώπη είναι τόσο χαμηλός, ώστε στο μέλλον δεν θα εξασφαλίζονται οι συντάξεις. Η σημερινή αναλογία εργαζομένων -συνταξιούχων στην Ευρώπη είναι τέσσερις προς ένα και μέχρι το 2060 θα μειωθεί σε δύο προς ένα.

Αυτό σε συνδυασμό με τα μεγάλα λόγω κρίσης δημοσιονομικά ελλείμματα θα οδηγήσει πολλές χώρες της Δύσης σε μεταρρυθμίσεις στη μεταναστευτική πολιτική τους. "Προτεραιότητα είναι να προσελκύσουμε περισσότερους μετανάστες εργάτες για να βελτιώσουμε την αναλογία, να βοηθήσουμε στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και να προωθήσουμε την οικονομική ανάπτυξη", είπε ο Λεγκρέν, συγγραφέας του βιβλίου "Μετανάστες: η χώρα σας τους χρειάζεται".

Τόνισε ακόμα ότι η ζήτηση για χέρια μεταναστών θα αυξηθεί, τόσο στην τεχνολογία, όσο και επειδή πολλοί από αυτούς εργάζονται στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας. Αφού όπως εξήγησε “ο τομέας που αναπτύσσεται γρηγορότερα στην Ευρώπη δεν είναι αυτός της υψηλής τεχνολογίας αλλά της φροντίδας για τους ηλικιωμένους".

Επικαλέστηκε μάλιστα τα παραδείγματα των εταιρειών Google, eBay, Tesco, EasyJet και Marks & Spencer που ιδρύθηκαν όλες από μετανάστες ή από παιδιά μεταναστών. Αναφερόμενος στο συνιδρυτή της Google, ρώτησε τους συνέδρους "πόσους Σεργκέι Μπριν διώχνει η Ευρώπη, και με τι κόστος;"  [enet]

  Τα συμπεράσματα που βγαίνουν από όλα αυτά είναι ποικίλα. Τελικά νομίζω ότι η ξενοφοβία, δεν είναι απλά ένα συγκυριακό κοινωνικό φαινόμενο. Είναι μια βαθιά ριζωμένη αντίληψη, που ψάχνει την ευκαιρία να αναδυθεί. Ακόμα και σε στόματα πρώην και νυν "επαναστατών", εκείνων που μεταμορφώθηκαν ασμένως σε (ονομαστά και λαοφιλή) γρανάζια του συστήματος. Το πρόβλημα πλέον έγκειται στο πώς θα προφυλαχτεί κανείς από αυτή τη διασπειρόμενη νόσο της ανθρωποφαγίας. Κι αυτό, καθώς φαίνεται, μπορεί να γίνει μόνο μέσα από τη διαρκή αμφισβήτηση όλων των παλαιών προτύπων.
  Ξανά- μανά λοιπόν το θέμα ανάγεται σε αξιακό επίπεδο , όπως έχει πολλάκις συζητηθεί σε αυτό το μπλογκ. Αλλά αξίες με ανθρώπους στην εξορία, με γκετοποιήσεις, με πογκρόμ και με μίσος, δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν ανθρώπινες αξίες, χωρίς ανθρωπισμό και χωρίς ανθρώπους, ούτε με τους μισούς ανθρώπους.  Μόνο σκοτάδι υπάρχει τότε. Και όταν η Συννεφούλα σταλεί στα Μακρονήσια (ή στα Μεγανήσια), θα απομείνει η μαύρη βροχή να πέφτει ανελέητα πάνω σε άδειες, μαύρες ψυχές.

Μπορώ να πω πολλά ακόμα, αλλά θα προτείνω μόνο αυτά: κρατήστε την ψυχή σας πολύχρωμη, μην εξορίζετε την ελπίδα. Αν θέλετε να σώσετε και τη μια και την άλλη. Και κλείστε το ραδιόφωνο την επόμενη φορά που θα βγει ο Νιόνιος να σας πει ότι "η πλατεία ήταν γεμάτη/ με το νόημα που' χει κάτι/ από φωτιές".  

Σάββατο 14 Μαΐου 2011

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ, ΔΕ ΛΕΩ


Έχει πρόβλημα η Μέρκελ, δε λέω. Άμα μας σπρώξει κι άλλα δανεικά, χάνει τις εκλογές. Άμα δε μας τα χώσει, χάνει τις τράπεζές της. Ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη η καγκελάριος. Ούτε ψύλλος στον φακιδιασμένο κόρφο της δε θα' θελα να' μουνα. Και που είμαι Έλληνας αρκετό είναι.


Έχει πρόβλημα ο ΓΑΠ, δε λέω. Ήρθε στο Μεγανήσι και δεν πρόλαβε να κάνει λίγο κανό. Πήγε στη Λευκάδα και αυτοί που τον γιούχαραν ήταν περισσότεροι απ' όσουν πήγαν να  σφίξουν το μαλθακό χέρι του. Δεν είναι ζωή αυτή. Να θες να κατουρήσεις σε ένα θάμνο ως φυσιολάτρης και να πρέπει να σε περικυκλώνουν πέντε κλούβες ΜΑΤ. Θα πάθει κατακράτηση ούρων στο τέλος.


Έχει πρόβλημα ο Μπερλουσκόνι, δε λέω. Του κάνουν κριτική οι αριστεροί Ιταλοί, οι οποίοι, όπως δήλωσε ο Καβαλιέρε, είναι άπλυτοι. Λες και δεν του έφταναν οι δικές του βρωμοδουλειές. Δεν είναι δυνατόν να ζεις σε μια χώρα που ζέχνει απ' άκρη σ' άκρη. Άντε μετά να σε πλησιάσει καμιά Ρούμπι, να' χεις αποκούμπι.


Έχει πρόβλημα ο Λοβέρδος, δε λέω. Από τη μια σου λέει, εντάξει, να τα κλείσω τα μισά νοσοκομεία, αλλά άμα μου τύχει καμιά στραβή σαν την άλλη φορά στη Βέροια και δεν έχω νοσοκομείο σε απόσταση πεντακοσίων χιλιομέτρων τί θα απογίνω; Και οι καιροί είναι δύσκολοι για την εύθραυστη υγεία των υπουργών.


Έχει πρόβλημα ο Ναότο Καν, δε λέω. Θα πρέπει να παραιτηθεί από τις πρωθυπουργικές απολαβές του, για λόγους ευθιξίας. Θα πεθάνει στην ψάθα ο Ιάπωνας. Ίσως μάλιστα να πεθάνει και από ραδιενεργά τρόφιμα ακόμα νωρίτερα. Μα είναι ζωή αυτή, να πεθαίνεις από την ανακάλυψη μιας μαλακισμένης Πολωνίδας;


Έχει πρόβλημα ο Καρατζαφέρης, δε λέω. Ναι μεν υπάρχει η βουλευτική ασυλία, αλλά η γραβάτα του βουλευτή τον εμποδίζει να βγει φανερά με τους σιδηρολοστούς στην πλατεία Βικτωρίας. Αναγκάζεται έτσι να βγαίνει λάθρα, με τα σκοτάδια και μεταμφιεσμένος, αλλά εκείνη την ώρα ελάχιστους μετανάστες μπορεί να βρει κανείς για να τσακίσει. Χώρια που τους καλύτερους τους έχουν περιλάβει από νωρίς οι χρυσαυγίτες. Τα κακά του επαγγέλματος.


Έχει πρόβλημα ο Ομπάμα, δε λέω. Βρήκε η CIA το σπίτι του Μπιν Λάντεν τίγκα στην τσόντα. Γιατί ρε πούστη μου τέτοια αδικία! Ο πρόεδρος των ΗΠΑ να μην προλαβαίνει να απολαύσει τα προϊόντα της εγχώριας βιομηχανίας αιχμής και ο ορκισμένος εχθρός του να περνάει ζάχαρη...Είναι να μην εκδικηθεί όλους τους Άραβες;


Έχει πρόβλημα ο Σαμαράς, δε λέω. Λίγο είναι να εφαρμόζουν άλλοι το πρόγραμμα που θέλεις να εφαρμόσεις ο ίδιος; Λίγο είναι να τρέχεις μόνος σου και να βγαίνεις πάντα δεύτερος; Λίγο είναι να περιμένεις το φρούτο να πέσει, ξέροντας ότι όταν πέσει, θα σου πέσει στο κεφάλι; Αυτά είναι βάσανα...


Έχει πρόβλημα ο Σαρκοζί, δε λέω. Κυκλοφορούν φήμες ότι η Κάρλα είναι έγκυος. Σου λέει, εγώ δε φτάνω εκεί πάνω ούτε με σκάλα, ποιός κερατάς ανέβηκε; Χώρια που υπάρχει πάντα η υποψία να την γκάστρωσε η Μέρκελ, οπότε ποιος ξέρει τι θα βγει. Ανατριχίλα.


Έχουν πρόβλημα κι οι ΜΑΤατζήδες, δε λέω. Ακόμα και τον τελευταίο λεγεωνάριο τον άφηναν να σκοτώνει που και που. Αυτοί δεν τολμούν να προκαλέσουν μια μικρούλα υπαραχνοειδή αιμορραγία, να τσακίσουν έναν τόσον δα μικρό αυχένα, να βουλώσουν μερικούς ασήμαντους λαιμούς με χημικά, και τους κράζουν όλοι. Πουτάνα ζωή. Δε θα σε στριμώξουν σε κάνα πεζοδρόμιο;Θα βλαστημήσεις την ώρα που γεννήθηκες.


Έχουν πρόβλημα οι Έλληνες, δε λέω. Πάνε να πετάξουν ένα γιαουρτάκι και το σκέφτονται δεύτερη φορά. Ξέρετε πόσο έχουν πάει τα γαλακτοκομικά; Θέλουν να γιουχάρουν και διστάζουν. Οι καραμέλες για τον λαιμό δεν συνταγογραφούνται πλέον. Θέλουν να κατέβουν στην πορεία και κολώνουν. Γιατί έναν καφέ, ένα σάντουιτς κι ένα μπουκαλάκι νερό θα το πάρεις, δεν θα το πάρεις; Για να μην πούμε για την φθορά στις σόλες.


Έχω πρόβλημα κι εγώ, δε λέω. Από τη μέρα που συνάντησα τον ΓΑΠ, όλο κάτι περίεργα όνειρα βλέπω. Ότι λέει μαθαίνω στα παιδιά μου ξένες γλώσσες για να την κοπανήσουμε, αλλά τα σύνορα είναι πάντα κλειστά με τοίχους. Ότι τα στέλνω στο σχολείο, αλλά εκεί δεν υπάρχει πια κανένα κτίριο. Ότι τα μαθαίνω να φτιάχνουν μολότωφ, αλλά δεν έχουμε λεφτά να αγοράσουμε πετρέλαιο. Ότι τα βγάζω βόλτα και κάθε δέκα μέτρα συναντάμε τον Στρος-Καν που τους κάνει "μπου!" και βάζουν τα κλάματα. Πρέπει να πάψω να ονειρεύομαι.




Έχει πρόβλημα και το βιβλίο της Ιστορίας, δε λέω. Και δεν εννοώ το σχολικό, ούτε την περίπτωση της Ρεπούση. Εννοώ την Ιστορία την πόρνη, με κεφαλαίο. Κι έχει πρόβλημα αυτό το βιβλίο γιατί τις γραμμές τις γράφουν όσοι κρατούν στα χέρια τους τις σφραγίδες, τις πένες και τα μελάνια. Αυτό όμως που πάντα ξεχνούν όσοι γράφουν το βιβλίο της Ιστορίας είναι το ότι τις σελίδες τις γυρνάει ο λαός.

Σαλιώστε τα δάχτυλά σας παιδιά μου.

Τρίτη 3 Μαΐου 2011

ΜΟΝΟΣ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ

Πάει κι άλλος ένας μεγάλος, μπήκε στη βάρκα να διασχίσει την Αχερουσία.


Πολλοί σημαντικοί άνθρωποι πεθαίνουν τελευταία κι αφήνουν δυσαναπλήρωτα κενά.
Ο Θανάσης Βέγγος θα μείνει ασφαλώς αξεπέραστος, αφού δημιούργησε δικό του στιλ τέχνης, ακόμα και στις φάρσες. Συγκλονιστικός υπήρξε ωστόσο σε πολλές του ερμηνείες και σε δραματικούς ρόλους. Δε θα ξεχάσω ποτέ τη σκηνή που βλέπει τα νεκρά πουλιά στον Έβρο, στο «Όλα είναι δρόμος» του Βούλγαρη, ή τη σκηνή στο χιόνι με τον Χάρβεϊ Καϊτέλ στο «Βλέμμα του Οδυσσέα» του Αγγελόπουλου. Θαυμάστε:



"Μωρή Φύση; Μόνη σου είσαι; Μόνος μου είμαι κι εγώ".

Καλό σου ταξίδι μοναχικέ μου φίλε. Είμαστε όλοι μόνοι. Κι είμαστε όλοι μαζί.  Καλό σου ταξίδι.  

ΥΠΟΣΤΟΛΗ ΣΗΜΑΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ


Έφυγε από τη ζωή, στα 89 του χρόνια, ο Λάκης Σάντας, ο οποίος μαζί με τον Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη, ένα μήνα πριν την συμπλήρωση 70 χρόνων από το κατέβασμα της «σβάστικας» από τον ιερό βράχο.

Ο Απόστολος Φιλίππου Σάντας γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1922 στη Λευκάδα. Το 1934, η οικογένεια του εγκαθίσταται στην Αθήνα. Τελειώνει το γυμνάσιο το 1940 και εισάγεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941, θα κατεβάσει, μαζί με το φίλο του Μανώλη Γλέζο τη χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης. «Ήταν η πρώτη ανάσα της αντίστασης», είπαν στη Βουλή, τιμώντας τον Λάκη Σάντα και το Μανώλη Γλέζο, το Νοέμβριο του 2008. «Δύο δεκαοκτάχρονα που έπαιξαν με την ιστορία, είδαν ένα σύμβολο και αποφάσισαν να γίνουν σύμβολα οι ίδιοι».
Το 1942 εντάσσεται στο ΕΑΜ και λίγο αργότερα στην ΕΠΟΝ και βγαίνει στο βουνό με τον ΕΛΑΣ. Πήρε μέρος σε αρκετές μάχες στην Αιτωλοακαρνανία, στη Φθιώτιδα και στην Αττικοβοιωτία και το 1944 τραυματίστηκε. Το 1946 εξορίζεται στην Ικαρία, το 1947 φυλακίζεται στην Ψυττάλεια, απ’ όπου το 1948 στέλνεται στην Μακρόνησο. Θα διαφύγει στην Ιταλία και θα ζητήσει πολιτικό άσυλο στον Καναδά, όπου θα ζήσει μέχρι το 1962. Το 1963 θα επιστρέψει στην Ελλάδα.
«Δεν κυνηγάω ποτέ τη δημοσιότητα γιατί θεωρώ ότι έχει εξευτελιστεί το ζήτημα πάρα πολύ. Την αντίσταση δεν την κάναμε μόνο εμείς, έχουν σκοτωθεί χιλιάδες παλικάρια, γυναίκες και άνδρες, «ανώνυμοι»», έλεγε.

Εξιστορώντας το εγχείρημα υποστολής της σημαίας στον Ηλία Πετρόπουλο, είχε πει: «Κι έξαφνα ένα δειλινό που ήμαστε στο Ζάππειο και ο ήλιος έγερνε λούζοντας τον ορίζοντα με εκείνα τα χρώματα που μόνο ο αττικός ουρανός έχει, τα μάτια μας γύρισαν στον βράχο της Ακροπόλεως. Μέσα στο υπέροχο φόντο της δύσης σταθήκαμε και κοιτούσαμε. Και τότε… το βλέμμα μας έπεσε πάνω στη σημαία τους που υπερήφανα κυμάτιζε ψηλά-ψηλά και η βαριά σκιά της πλάκωνε καταθλιπτικά όλη την Αθήνα, όλη την αττική γη. Να τι πρέπει να τους κάνομε! Ήρθε η σκέψη σαν σπίθα. Να τους την πάρουμε. Να την γκρεμίσουμε και να την ξεσχίσουμε και να πλύνουμε έτσι τη βρωμιά από τον Ιερό Βράχο. Την είχαν στήσει αυτήν την ίδια την πολεμική τους σημαία οι Ναζί θριαμβευτικά ως τότε στη Βαρσοβία, στη Βιέννη, στην Αμβέρσα, στη Νορβηγία, στο Παρίσι και στο Βελιγράδι και απειλούσαν να τη στήσουν σε όλο τον κόσμο τότε. Μα εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα που απ’ αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας».

Η οικογένειά του ευχαριστεί θερμά τον διευθυντή, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές του Κέντρου Αναπνευστικής Ανεπάρκειας στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (Μ.Α.Θ.) του νοσοκομείου «Σωτηρία», που έκαναν ό,τι ήταν δυνατόν για να τον σώσουν.

Σε ανακοίνωση του ο ΣΥΝ εκφράζει τη λύπη του για το χαμό του, σημειώνοντας ότι «ανέβασε τις αξίες του ήθους, της ηθικής και της ανιδιοτέλειας στα ύψη. Πάντα απλός, αλλά όχι απλοϊκός, και πάντα σεμνός».

«Η μνήμη του Λάκη Σάντα θα παραμείνει ζωντανή στις καρδιές και τους αγώνες μας», επισημαίνει ο ΣΥΡΙΖΑ.

«Η σημαία της αντίστασης που ύψωσαν στην Ακρόπολη ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος, την περίοδο του φασισμού, σήμερα κυματίζει μεσίστια στις καρδιές μας. Με τον θάνατο του κομμουνιστή Σάντα, η χώρα μας χάνει ένα κομμάτι από τη ζωντανή της ιστορία», τονίζει σε γραπτή του δήλωση ο πρόεδρος του ΣΥΝ και επικεφαλής της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας.

«Η Αριστερά και ολόκληρος ο ελληνικός λαός θα τον έχουν πάντα στην καρδιά τους και στη μνήμη τους», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Δημοκρατική Αριστερά.

Για μία από τις ηρωικότερες μορφές της Αντίστασης, κάνει λόγο στη δήλωσή του ο πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς.

«Στο πρόσωπό του ο Ελληνισμός αναγνωρίζει τον πιο αγνό πατριωτισμό. Εκείνο που τον έκανε να αναζητά τι μπορούσε να δώσει και όχι τι να πάρει από την Πατρίδα», επισημαίνει και προσθέτει: «Με το παράδειγμά του, έδωσε στους Έλληνες, μέσα στην καταχνιά της κατοχής, το δικαίωμα να ελπίζουν, το κουράγιο να παλεύουν και τη δυνατότητα να επαναλαμβάνουν τα λόγια του: «Μα εδώ είναι Ελλάδα. Μια μικρή χώρα, που από αυτήν ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Η χώρα που δίνει πάντα το παράδειγμα στις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας»».

Το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του εκφράζει την θλίψη του για το θάνατο του αγωνιστή Λάκη Σάντα «που με τόλμη συμμετείχε το Μάη του 1941 στο κατέβασμα της ναζιστικής σημαίας από τον βράχο της Ακρόπολης». «Στη συνέχεια μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ με το όπλο πολέμησε κατά των κατακτητών και των συνεργατών τους. Για αυτή την αντιστασιακή του δράση τιμωρήθηκε σκληρά από τις αστικές κυβερνήσεις με φυλακές και εξορίες στην Ικαρία και στην Μακρόνησο», τονίζει και καταλήγει, εκφράζοντας τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένειά του».

(Από άρθρο στο www.meganisitimes.gr)

Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα κάνει ο Λευκαδίτης δημοσιογράφος στα ΝΕΑ, Ηλίας Γεωργάκης. Δείτε το εδώ: http://elgeorgakis.blogspot.com/2011/04/blog-post_30.html

Δεν έχω και πολλά να προσθέσω. Κάποιοι άνθρωποι είναι απλά σύμβολα, φωτοδότες κι ως εκ τούτου δεν πεθαίνουν. Αθάνατος.

Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ


Σαν πολύ δεν κρατάει αυτή η Μεγάλη Βδομάδα; Έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος (ίσως και παραπάνω). Και ο περισσότερος καιρός ήταν Μεγάλη Παρασκευή. Ανάσταση προσδοκούμε και Ανάσταση δε βλέπουμε. Ίσως γιατί η Ανάσταση δεν γίνεται αυτόματα, ή τουλάχιστον όχι (μόνο) με τον ευαγγελικό τρόπο.
"Άγιε Νικόλα βόηθα με- Κούνα κι εσύ το χέρι σου", που λέει και η παροιμία. Τί θα γινόταν άραγε σε μια πιθανή εξέγερση των αμνών; Όποιος θέλει να μάθει, δεν έχει παρά να συμμετέχει.



Και το πρώτο βήμα είναι η ανυπακοή. Όσο πιο ανένταχτος είναι κανείς, τόσο μειώνει τις πιθανότητές του να σφαγιαστεί και να γίνει μεζεδάκι στο πασχαλινό γλεντοκόπι που του ετοιμάζουν οι αφέντες του. Γιατί οι αφέντες, να το ξέρετε, τα 'χουνε μοιρασμένα: το Πάσχα για την πάρτη τους και τη Σταύρωση για τους άλλους. Και για όποιον εξακολουθεί να μην καταλαβαίνει, εμείς είμαστε οι "άλλοι".



Ενώστε λοιπόν τις σιωπές των αμνών σε μια μεγάλη κραυγή, να γίνει Ανάστα ο Κύριος. Αυτή είναι η πασχαλινή μου ευχή, άλλη δεν έχω.

Κυριακή 17 Απριλίου 2011

ΦΥΣΗΞΕ Ο ΒΑΡΔΑΡΗΣ


Πάει κι αυτός...
Θυμάμαι, κάποτε, για να ΄κερδίσω ένα ραντεβού από μια κοπελιά στα φοιτητικά μου χρόνια της είχα πετάξει από τηλεφώνου μερικούς στίχους του (θυμάμαι, αλλά δε λέω ποιούς), και καλά ότι είναι δικοί μου. Το ραντεβού κλείστηκε, αλλά στο τέλος της όμορφης βραδιάς, μου το πέταξε: "Ακούω κι εγώ Παπάζογλου. Την επόμενη, πες μου κανένα δικό σου". Μετά πήγαμε μαζί και στη συναυλία του στο Λυκαβηττό, κι ήταν μαγικά. Του τα χρωστάω λοιπόν. Και τους κλεψιμέικους στίχους, και τα μαβιά νήματα της νύχτας που κλέψαμε μετά την συναυλία για να κρεμάσουμε τα αστέρια της νιότης μας.

Του τα χρωστάω...










Κυριακή 27 Μαρτίου 2011

«ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ»


Με ένα νέο βιβλίο- έκπληξη επανέρχεται ο φίλος συγγραφέας Δημήτρης Μαμαλούκας στο εκδοτικό προσκήνιο. Αυτή τη φορά παραμερίζει τα αστυνομικά μυθιστορήματα και πλάθει μια ιστορία για παιδιά και έφηβους, η οποία μάλιστα θα έχει και συνέχειες. Πρόκειται για  "Τα Παιδιά του Χρόνου – Κρις Πινόκιο & Νοεμί Αστράκη". Το πρώτο βιβλίο της σειράς έχει τίτλο «Ένα ασυνήθιστο σχολείο». Ας δούμε τι γράφει ο ίδιος στο blog του (www.mamaloukas.blogspot.com):




Αγόρι ή κορίτσι, εσύ που κρατάς αυτό το βιβλίο


μάθε ότι πίσω απ’ το σχολείο σου υπάρχει ένα άλλο κτίριο,


πίσω απ’ την τάξη σου υπάρχει ένας άλλος χώρος,


πίσω απ’ τον καθηγητή σου υπάρχει ένα άλλο πρόσωπο,


πίσω απ’ τους γονείς σου υπάρχει μια άλλη πραγματικότητα.


Πίσω από το χρόνο υπάρχει ένας πέρα χρόνος.


Δε με νοιάζει αν είσαι κορίτσι ή αγόρι,


μαύρος ή λευκός, χοντρός ή αδύνατος,


όμορφος ή άσχημος, ψηλός ή κοντός.


Δε με νοιάζει αν είσαι κακός μαθητής,


αν καμιά φορά δεν καταλαβαίνεις αυτά που λένε οι μεγάλοι,


αν έχεις σιδεράκια στα δόντια, αν φοράς γυαλιά,


αν κάθεσαι σε ειδική καρέκλα


γιατί όλα είναι στο μυαλό σου, μικρέ μου φίλε, μικρή μου φίλη.


Εκεί είναι κρυμμένοι χίλιοι καταρράκτες,


ασύγκριτα πιο μεγάλοι από εκείνους του Νιαγάρα,


κι αυτό το βιβλίο είναι μόνο μια σταγόνα από εκείνους.


Γεύσου την.


Γίνε ένα Παιδί του Χρόνου και ταξίδεψε μαζί μου.


Δικός σου, Τζίμι Ρέιν

O Tzίμι Ρέιν, που στην Ελλάδα διάλεξε να εκπροσωπηθεί από το συγγραφέα Δημήτρη Μαμαλούκα, γεννήθηκε στην Αθήνα από Αμερικανό πατέρα και Ελληνοϊταλίδα μητέρα. Περιπλανήθηκε σε όλες τις χώρες του κόσμου, μα τίποτα δεν αγάπησε περισσότερο από τα παιδιά. Κανένας δεν ξέρει κάτι άλλο γι’ αυτόν το μυστηριώδη συγγραφέα, που τα τελευταία χρόνια έχει εξαφανιστεί και στέλνει τα χειρόγραφά του στον εκδότη με κάποιους περίεργους άντρες που επιβαίνουν σε παλιά και παράξενα αυτοκίνητα.


Περισσότερα για το βιβλίο στη σελίδα των εκδόσεων Ψυχογιός εδώ.

Αυτό είναι με λίγα λόγια το πρώτο μου βιβλίο για παιδιά και για όσοι αισθάνονται στην καρδιά τους ακόμα παιδιά. Είναι η υλοποίηση ενός ονείρου κι ενός σχεδίου που ξεκίνησε το 2007 (ίσως και δυο χρόνια νωρίτερα) και τώρα (μετά από διάφορες περιπέτειες βρήκε στέγη στον εκδοτικό οίκο Ψυχογιός). Έχω σκοπό, θα ήθελα, και θα προσπαθήσω, να γράψω 5 ή 7 βιβλία με τα οποία θα ολοκληρωθεί η σειρά.

Το σίγουρο είναι ότι το βιβλίο 2 θα κυκλοφορήσει τον Οκτώβριο του 2011 και θα ‘χει τον τίτλο: Μια περίεργη χρονομηχανή, πάντα από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ο Δημήτρης Μαμαλούκας γεννήθηκε το 1968 στην Αθήνα όπου και κατοικεί. Είναι πτυχιούχος Φιλοσοφίας του πανεπιστημίου του Lecce, Ιταλία.


Έχει γράψει τα μυθιστορήματα

- Όσο υπάρχει αλκοόλ υπάρχει ελπίδα, Απόπειρα (που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τίτλο: Όσο υπάρχει αλκοόλ…)

-Ο Μεγάλος Θάνατος του Βοτανικού, Καστανιώτης

-Η απαγωγή του εκδότη, Καστανιώτης

-Η χαμένη βιβλιοθήκη του Δημητρίου Μόστρα, Καστανιώτης, που ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ-ΕΡΤ 2007. (Κατά τη γνώμη μου η κορυφαία του στιγμή)

-Η μοναξιά της ασφάλτου, Λιβάνης

-Κοπέλα που σε λένε Φίνι, Λιβάνης (μια εξαιρετική αλληγορία για τον εγκλεισμό,την καταδυνάστευση, τον αγώνα για επιβίωση, με συναρπαστικό, κινηματογραφικό ρυθμό, ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσουν όλοι οι βιβλιόφιλοι)

Συμμετείχε επίσης στις συλλογές διηγημάτων Ελληνικά Εγκλήματα, Υπόγειες Ιστορίες και Έρως 13.
 
Δημήτρη, καλοτάξιδο!

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Ο ΓΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΡΕΝΤΙΓΚΕΡ ΖΕΙ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΨΥΧΗ ΤΟΥ



Κι όμως επέστρεψε! Ο Γάτος του Σρέντιγκερ, ο αγαπημένος φίλος Φίλιππος Κοεράντ, μετά από ένα ψυχαναλυτικό διάλειμμα και μια αναγκαστική ανακουφιστική αποχή, επέστρεψε με επαναφορτισμένο γουάχου (που θα' λεγε κι ο αγαπημένος φίλος Τομ Ρόμπινς). Ιδού το χαλάκι στη νέα του εξώπορτα: 

Στη διεύθυνση http://www.skakistiko.com/ βρίσκεται από σήμερα, στη νέα μορφή το skakistiko, αναβαθμισμένο τεχνικά. Είστε όλοι καλοδεχούμενοι!


Καλωσορίσατε! Αυτή είναι λοιπόν, η νέα μορφή του skakistiko, αναβαθμισμένη τεχνικά. Δεν άντεχα την ιντερνετική μοναξιά, το ομολογώ. Είστε όλοι καλοδεχούμενοι! Τα σχόλια είναι ευπρόσδεκτα και δημοσιεύονται με μια μικρή καθυστέρηση, ωστόσο το σύστημα αναγνωρίζει ορισμένους χρήστες και δημοσιεύει τα σχόλιά τους αυτόματα. Ορισμένες φορές θα αναδημοσιεύονται παλιές αναρτήσεις από το skakistiko.blogspot.com, όμως, γενικότερα, η θεματολογία θα είναι νέα. Καλώς ήρθατε!



Βέβαια, θα πει κανείς ότι αυτό το χαλάκι είναι μάλλον σαμαρκανδιανό, για να χωράει τόση αγκαλιά, αλλά τι να κάνουμε, έτσι είναι αυτές οι νομαδικές ψυχές. Το μόνο που απομένει είναι να του ευχηθώ να μη χρειαστεί να ξανασκαρφαλώσει στα κεραμίδια για ν' αγναντέψει τ' αστέρια, αλλά να κουβαλήσει την αστερόσκονη μέσα στο νέο σπιτικό. Έτσι, για να πασπαλιζόμαστε κι εμείς κάπου- κάπου. Καλό κουράγιο φίλε Φίλιππε.  

Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011

ΕΝΑ ΤΣΙΓΑΡΟ ΤΡΟΜΟΣ-ΠΑΡΤ ΟΥΑΝ




Η θεατρική ομάδα Τσιριτσάντσουλες παρουσιάζει την κωμική σειρά «Ένα τσιγάρο τρόμος» στην οποία πρωταγωνιστούν: ο Βρασίδας ο αποθηκάριος (τον υποδύεται ο Μαρίνος Μουζάκης) και ο Οράτιος ο μαρκετίστας (τον υποδύεται ο γνωστός σκακιστής και αμετανόητος φίλος Ελισσαίος Βλάχος). Η σειρά περιέχει διαλογικά δράματα που σχολιάζουν την επικαιρότητα και αποτελεί οργανικό κομμάτι της επιθεώρησης “Ραντεβού με την ιστορία (ή ο λάκκος με τα σκατά)”. Κάθε Παρασκευή στο tsiri tv.  Τα κείμενα είναι του Ελισσαίου και η σκηνοθεσία είναι συλλογική: της Τρόικας των Κωνσταντίνου Πουλή, Μαρίνου Μουζάκη και Ελισσαίου Βλάχου.

ΕΝΑ ΤΣΙΓΑΡΟ ΤΡΟΜΟΣ - Η ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ (επ.1) from TSIRI WEB TV on Vimeo.

Και για όσους δε γνωρίζουν ακόμα την ομάδα (που δεν είναι ομάδα) "Τσιριτσάντσουλες", ιδού το σύντομο curriculum vitae τους, όπως το υπέκλεψα -με όλη τη διακριτικότητα που με διακρίνει- από την ιστοσελίδa τους http://www.tsiritsantsoules.gr/ :

"Oι Τσιριτσάντσουλες δεν είναι μια ομάδα. Είναι φιλοσοφία ζωής. Είναι τρόπος επιβίωσης, δημιουργίας, επικοινωνίας ή ακόμα και φυγής. Είναι τρόπος αντίστασης και καταγγελίας. Mε άλλα λόγια είναι ένας αυτοοργανωμένος χωροχρόνος, στον οποίο συναντιόμαστε διάφοροι περιφερόμενοι καλλιτέχνες, τρελοί ή φρόνιμοι".

Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2011

Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011

ΤΑ ΝΤΟΜΠΕΡΜΑΝ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Ήθελα, καιρό τώρα, να γράψω ένα άρθρο για την τυραννίδα του MEGA (και άλλων παρακάναλων), γι' αυτόν τον ορυμαγδό παραπληροφόρησης και διαστρέβλωσης της αλήθειας, στο βωμό του χρήματος και της διατήρησης της καθεστηκυίας τάξης. Γι' αυτό το βόρβορο που, με περιτύλιγμα γυαλιστερής (πράσινης) ζελατίνας, εισβάλει στο σπίτι του ανυποψίαστου Έλληνα, για να τον χώσει ως το λαιμό στις ελώδεις ακαθαρσίες της πιο αποφασιστικά φασιστικής "δημοσιογραφίας". Τόσο, που να μην μπορεί πια ν' ανασάνει και -κυρίως- να κινηθεί, να ξεκουνηθεί, να θυμώσει, να εξεγερθεί. Τόσο, που να αισθανθεί κι ο ίδιος παρασιτικό σαπρόφυτο και να αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι "μαζί τα φάγαμε". Όμως, άργησα λίγο να μιλήσω γι' αυτήν την ανελέητη πνευματική φάλαγγα και (με ανακούφιση) είδα ότι με πρόλαβε ο Στάθης Σταυρόπουλος. Αναδημοσιεύω λοιπόν το σχετικό άρθρο του από τον Ναυτίλο της "Ε". Μετά από αυτό ακολούθησε χαρτοπόλεμος μεταξύ "δημοσιογράφων" του MEGA και Στάθη, αλλά ο κύβος είχε ριφθεί. Και -αν κρίνω από τη σπασμωδική αντίδραση- ίσως να βρήκε και στόχο: στο δόξα πατρί. 




Η «πόλις» έχει αρχίσει να κόβεται στα δύο. Μας μιλούν πλέον σαν να είμαστε δούλοι -θέλουν «συμβάσεις μιας ημέρας», «απολύσεις χωρίς αποζημιώσεις», θέλουν τις κόρες μας στο χαρέμι τους, τους γιους μας στη δούλεψή τους, γιουσουφάκια.

Αυτοί που λήστεψαν τη χώρα, αυτοί που έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, θέλουν τώρα με εργαλείο την ακροδεξιά κατοχική κυβέρνηση Παπανδρέου να έχουν να διαθέτουν και να κατέχουν ανθρώπους των 500 Ευρώ. Μας μιλούν με φερέφωνα (όπως άλλοτε με τα κατοχικά μεγάφωνα) τους καθεστωτικούς δημοσιογράφους.

Η «πόλις» κόβεται στα δύο, το παρακάτω κείμενο δεν είναι επί προσωπικού. Είναι περί του επερχόμενου εκφασισμού…

 
 
 
Τι Τρόμος είναι αυτός;!
Το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Μέγκα.
Τι οργουελικός εφιάλτης!

Σαν τα κοράκια παραμονεύουν οι δύο απ’ τους παρουσιαστές, η κυρία Τρέμη και ο κ. Πρετεντέρης,
να αρπάξουν απ’ το στόμα του καλεσμένου τους, όταν δεν είναι φιλοκυβερνητικός, την κουβέντα του, να την δαγκώσουν, να την διαστρέψουν, να την ανασκολοπίσουν και να του τη δώσουν πίσω να την φάει, να τού κάτσει στον λαιμό, να πνιγεί, να σκάσει -και αυτό το λένε διάλογο, ενημέρωση, ειδήσεις.

Τι οργουελικός τρόμος είναι αυτός!

Αυτό το φρικτό δίδυμο δεν επιτίθεται με μένος ταλιμπάν εναντίον των στόχων του μόνον με το (απύλωτο, ιταμό και υπερφίαλο) στόμα του, αλλά με όλην τη γλώσσα του σώματός του να κορυβαντιά, να ωρύεται, να σκούζει, να προσβάλλει, να ειρωνεύεται -είναι αυτό ειδήσεις; έστω σχόλιο μέσα στις ειδήσεις; είναι άποψη; Οχι, είναι τρομοκρατία! Είναι προπαγάνδα! Είναι κουστουμάτος ταλιμπανισμός, είναι φασισμός, είναι, ακόμα χειρότερα, εθισμός των θεατών στον φασισμό.

Τίποτα απ’ όσα γίνονται σε αυτό το δελτίο δεν έχει σχέση με τη δημοσιογραφική δεοντολογία, ρωτάνε και απαντάνε οι ίδιοι, διακόπτουν όποιον γουστάρουν και το στόμα τους στάζει μέλι μόνον μπροστά στους κυβερνητικούς και τους φίλους τους. Αλλά, το πιο θλιβερό είναι όταν για «ξεκάρφωμα» οι δύο αυτοί παρουσιαστές (των οποίων, τουλάχιστον η ταπεινότης μου δεν είναι συνάδελφος) κάνουν τάχα ζόρικες ερωτήσεις στους υπουργούς, ανάλογες με εκείνες που θα έκαναν δουλικά στους αφεντάδες τους σε άλλες εποχές.




  Δεν ξέρω αν λέει αλήθεια η AGB ή η Πωστηλέν τώρα, για τη θεαματικότητα αυτού του δελτίου, ούτε με νοιάζει αν είναι πρώτο ή έσχατο. Με νοιάζει ότι είναι όνειδος για τη δημοσιογραφία, πληγή για τη δημοκρατία, ντροπή για την πολιτική. Ούτε απορώ με τους πολιτικούς που πάνε και προσκυνάνε τα ξόανα της τηλεοπτικής τυραννίδας στην πιο απεχθή τους μορφή, αμφισβητώ όμως ότι οι πολίτες δεν αισθάνονται έστω κι απ’ τον καναπέ τους τον κίνδυνο που πηγάζει απ’ αυτήν την τηλεοπτική χούντα -αυτό το διαρκές εξουσιαστικό ξεσάλωμα του πρασινοφρουρισμού. Αυτής της ανωφελούς γλίτσας που σπαράζει τη χώρα παραπάνω από δυο δεκαετίες τώρα. Αυτός ο συνδυασμός γκαιμπελισμού και σταλινισμού παντός καιρού, όστις υποστήριξε υπό την δορά του εκσυγχρονισμού με τον πιο καθωσπρεπίστικο τρόπο ό,τι πιο αισχρό μάς έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια, απ’ το άγος του Χρηματιστηρίου έως την αποκοπή των μισθών και τις επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις, αυτός ο συνδυασμός, καλά οχυρωμένος από αφεντικά, χορηγούς, διαφημιστές, τραπεζίτες και συν-ένοχους δημοσιογράφους, έχει βλάψει τον λαό και το πολίτευμα περισσότερο απ’ όσον έβλαψε η μαύρη πανώλης το Λονδίνο και τις τρεις φορές που το επισκέφθηκε.

Η ενημέρωση είναι δικαίωμα του λαού.

Το δελτίο του Μέγκα και τα άλλα δελτία όπως αυτό δεν ενημερώνουν τον λαό, τον στραβώνουν, τον αιχμαλωτίζουν, τον χειραγωγούν. Βγαίνουν στον αέρα, που είναι περιουσία του λαού, μόνο και μόνο για να τον τρομοκρατήσουν, για να τον κάνουν να κάθεται σούζα, οι σταθμοί αυτοί είναι η μαύρη χειρ και η σιδερένια φτέρνα των διαπλεκόμενων – είναι εχθροί του λαού με περικεφαλαία. Την περικεφαλαία της οίησης, του (ραγιάδικου) θράσους, του κυνισμού, του αμοραλισμού, της αναισχυντίας, της αγένειας – με έναν λόγο: μιλάνε στον λαό σαν να μιλούν σε κατσαρίδες…

Ντροπή!